Разлики помеѓу монокотилни и дикотилни растенија (Monocotyledons vs Dicotyledon)

Датум на објава:
Jan. 26, 2024, 8:27 a.m.

Монокотиледони ?

Монокотиледоните  ја образуваат втората најголема класа на скриеносемени растенија. Монокотиледоните представуваат група која се состои од околу 50 000 видови, 2800 родови и 60 фамилии, што е околу ¼ од вкупното разнообразие на цветни растенија.

При крајот на XX и почетокот на XXI век, ботаничарите-систематичари го зголемиле бројот на фамилии на монокотиледони со разделување на постоечките, така што во некои класификациски системи, растенијата од ,,старата‘‘ фамилија на лилјаните се распоредени во неколку десетици фамилии.

Најмногубројна фамилија во рамките на групата образуваат орхидеите (Orchidaceae со околу 20 000 видови), кои се одликуваат со многу сложени, но прекрасни цветови.

Во земјоделството, поголемиот дел од биомасата на производство доаѓа од монокотиледоните. Тие вклучуваат не само големи зрнести видови како ориз, пченица, пченка, итн., но, исто така и фуражни треви, шеќерна трска и бамбус.

На второ место според бројност на видови е економски важната фамилија на треви (Poaceae со околу 10 000 видови). Други поголеми фамилии образуваат: остриците (Cyperaceae), палмите (Arecaceae), куркума и кардамом (Zingiberaceae), фамилијата на кромидот и лукот (Amaryllidaceae), бананите (Musaceae), како и фамилиите на лилјани, перуники, орхедеи, лалиња и многу други.

[su_note note_color="#9df89d" text_color="#181313" radius="9"]

О П И С [/su_note]

Монокотиледоните имаат еден котиледон, или ембрионален лист, во нивните семиња. Историски гледано, оваа функција е искористена за да се разликуваат со дикотиледоните, кои обично имаат два котиледони. Од дијагностички аспект на бројот на котиледони, не се особено корисна карактеристика (бидејќи се присутни многу краток период во животот на растението), и не е сосема природна ваквата поделба. Но сепак, за полесно детерминирање, ги користиме овие 2 клучни карактеристики.

Монокотиледоните се многу поеднoставна група за разлика од дикотиледоните. Се одликуваат со следните карактеристики:

  • Фиброзен (кончест) коренов систем, зародишното коренче обично престанува да расте и се заменува со дополнителни (адветивни) корења;

  • Стеблата ретко се разгранети, спроводните снопчиња се од затворен тип, на напречен пресек на стеблото се распоредени без некој ред;

  • Листовите најчесто го обвиткуваат стеблото, секогаш без прилисници, обично тесни со паралелна или виножитовидна нерватура;

  • Камбиум отсуствува, така што задебелување на стеблата како кај дикотиледоните и голосемениците не се забележува;

  • Цветовите обично се изградени по троен тип: околуцветникот се состои од два трочлени кругови, прашниците се исто така распоредени во два круга по три, плодни листови има три, ретко, наместо бројот 3 кај цветовите се забележува бројот 2 или 4;

  • Монокотиледонски ембрион.

[su_note note_color="#40b7db" text_color="#181313" radius="9"]

Класификација [/su_note]

Според системот на Кронквист

По системот на Кронквист, монокотиледоните ја сочинуваат класата Liliopsida, која е поделена на 4 поткласи:

Подкласа: Alismatidae Ред Cyclanthales Ред Arales

Подкласа: Commelinidae Ред Commelinales Ред Eriocaulales Ред Restionales Ред Juncales Ред Cyperales Ред Hydatellales Ред Typhales

Подкласа: Zingiberidae Ред Bromeliales Ред Zingiberales Подкласа: Liliidae Ред Liliales Ред Orchidales Но, таксономијата од ден на ден се менува, што значи дека секојдневно треба да ги следите сите информации за овие групи на растенија.[su_note note_color="#74eab7" text_color="#181313" radius="9"]

ГАЛЕРИЈА [/su_note]

[gallery type="slideshow" ids="1869,1870,1871,1872,1873,1874,1875,1876,1877,1878,1879"] [su_button url="http://idsbiolozi.com/2016/03/1857/2/" background="#62b0f6" color="#141617" size="8" wide="yes" center="yes" radius="round" icon_color="#1b1515" text_shadow="0px 1px 0px #010101"]Дикотиледони  ⏩ [/su_button][su_button url="http://idsbiolozi.com/2016/04/%D1%81%D0%BA%D1%80%D0%B8%D0%B5%D0%BD%D0%BE%D1%81%D0%B5%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8-%D1%80%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0-%D0%BD%D0%B8%D0%B2%D0%BD%D0%B8-%D0%BA%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BA/" background="#df9c65" color="#000000" size="8" wide="yes" center="yes" radius="round" icon="icon: backward" icon_color="#1b1515" text_shadow="0px 1px 0px #010101"]ANGIOSPERMAE (СКРИЕНОСЕМЕНИ)[/su_button]

Дикотиледони ?

Дикотиледоните, се една од двете групи во кој сите цветни растенија или скриеносеменици биле поделени. Името се однесува на еден од типичните карактеристики на групата, односно дека семето има две ембрионални листови или котиледони.

Постојат околу 200.000 видови во оваа група. Од 1990 година па наваму,  во голема мера молекуларните филогенетски истражување го потврдиле она што веќе се размислувало, а тоа е дека дикотиледоните не се група составена од сите потомци на заеднички предок (односно тие не се монофилетска група).

Наместо тоа, голем број на лози, како што се магнолидите (Magnoliidae или Magnolianae) и групи познати како базални скриеносемени растенија, се оддалечиле многу порано одколку монокотиледоните.

Според тоа, традиционалните дикотиледони се парафилетска група. Најголемата клада на дикотиледоните се познати како еудикоти (eudocits; eudicotyledons). Тие се разликуваат од сите други цветни растенија во поглед на структурата на нивниот полен. Другите дикотилни растенија како и монокотиледоните имаат моносулкатен (monosulcate) полен или форми кои произлегуваат од тоа, додека еудикотите имаат триколпатен (tricolpate) полен, или форми добиени од тој, каде поленот има три или повеќе пори поставени во браздите наречен колпи (colpi).

[su_note note_color="#74eab7" text_color="#181313" radius="9"]

Споредба со монокотиледони [/su_note]

Функција   Монокотилни Дикотилни
Број на делови на секој цвет Во 3 (trimerous) 4 или 5 (tetramerous или pentamerous)
Број на бразди или пори во полен Еден (1) Три (3)
Број на котиледони Еден (1) Два (2)
Распоред на спроводни снопчиња Расфрлани Во концентрични кругови
Корени Адвентативни Развиени од радикалните
Распоред на главните лисни вени Паралелни Мрежести
Секундарен раст Отсутен Често присутен

[su_note note_color="#4fb2e1" text_color="#181313" radius="9"]

Класификација [/su_note]

Постојат различни систематски поделби, но според системот на Кронквист, класификацијата е следна:

  • Подкласа Magnoliidae Подкласа Hamamelidae Подкласа Caryophyllidae Подкласа Dilleniidae Подкласа Rosidae Подкласа Asteridae
[gallery ids="1882,1883,1884,1885,1886,1887,1888,1889,1890,1891,1892,1893,1894,1895,1896,1897,1898,1899,1900,1901"] [su_button url="http://idsbiolozi.com/2016/03/1857/" background="#80df65" color="#000000" size="8" wide="yes" center="yes" radius="round" icon="icon: backward" icon_color="#1b1515" text_shadow="0px 1px 0px #010101"]МОНОКОТИЛЕДОНИ[/su_button][su_button url="http://idsbiolozi.com/2016/04/%D1%81%D0%BA%D1%80%D0%B8%D0%B5%D0%BD%D0%BE%D1%81%D0%B5%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8-%D1%80%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0-%D0%BD%D0%B8%D0%B2%D0%BD%D0%B8-%D0%BA%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BA/" background="#98ca8a" color="#000000" size="8" wide="yes" center="yes" radius="round" icon="icon: backward" icon_color="#1b1515" text_shadow="0px 1px 0px #010101"]СКРИЕНОСЕМЕНИ[/su_button][su_button url="http://idsbiolozi.com/2016/03/1907/" background="#3dbaad" color="#000000" size="8" wide="yes" center="yes" radius="round" icon="icon: backward" icon_color="#1b1515" text_shadow="0px 1px 0px #010101"]ГОЛОСЕМЕНИ[/su_button][su_button url="http://idsbiolozi.com/2016/04/1944/" background="#66d1d9" color="#000000" size="8" wide="yes" center="yes" radius="round" icon="icon: backward" icon_color="#1b1515" text_shadow="0px 1px 0px #010101"]ПАПРАТИ[/su_button] Изработил: Ванчо Ѓорѓиев  Екологија, 2016

Датум на објава:
Jan. 26, 2024, 8:27 a.m.